Page 112 - Norsk Fiskerinaering

Fiskebåtar på Nordre Bjørnsund
hamn i 1908. Dei fleste av båtane
er bygde av Nils Bolsønes på
Bolsøya ved Molde. Båten nest til
venstre i biletet er «Harald» med
eigar Halstein Bjørnsund. (Foto:
Olaf Stavik)

med oss tre andre og vi stifta
Bjørnsunds Totalafholdsfore-
ning. Løftet vi gav kvarandre
heldt vi alle.»
Halstein var også med å
Vikan stifte IOGT-losjen «Fiskaren»
på Bjørnsund. Han hadde alle
I 1916 kjøpte firmaet eige- der. I andre etasje var det la- «Det var føre jul i 1885. Vi var gradar i losjen, også interna-
domen Skutholmen i Vikan ger for klippfisk og i tredje eta- fire mann på en torøing. Det sjonalt. På sine eldre dagar
i daverande Bud kommune. sje elektrisk tørke for klippfisk. var nordvest og ein del sjø. Vi reiste han rundt i heile Norge
Vikan var den beste hamna i Etter ein brann i bryggja blei rodde til fastlandet, til Bud, for og held foredrag om fråhalds-
området og mange fiskebåtar produksjon av klippfisk med å kjøpe julebrennevin. På veg saka.
hadde tilhald der. Det blei sett elektrisk tørke oppgitt. tilbake til Bjørnsund friskna Halstein budde sine
opp fiskebryggje med tilhøy- Firmaet gjekk gjennom vinden på og sjøen vaks. Vi siste år i Molde. Han blei etter
rande butikk på Notholmen, skiftande tider i 30-åra. I 1931 måtte gjere vendereis fleire forholda ein rik mann. Han
ein sentral plass i hamna. selde Halstein parten sin i gonger før vi tok sjansen for å fortel om oppveksten i eit lite
Sonen Sivert, som var deleigar firmaet til sonesonen Halsten komme oss over Djupet. Vel hus med stove, kammers
i Halsten Bjørnsund AS, sto Halstensen (1906-1982). heime steig eg inn i kjøkke- og kjøkken med grue. Dei
for det meste av drifta. Harald Under siste krigen handla dei net. Johanne heldt på å bade var mange søsken som låg
Gammelsæther var betjent i ein del med Tyskland. Da kri- lille Sivert. Då slo det ned i på halm på golvet. «Under
Søndre Bjørnsund. Seinare gen var slutt blei firmaet ilagt meg. Tenk om vi hadde kasta desse fattige forhold hadde
vart han tilsett som handels- straffeskatt for å ha «handla oss vekk på turen og Johanne eg mine lykkele gaste dagar»,
styrar for staden. Drifta bestod med fienden». Driftskapitalen hadde blitt enkje og Sivert fortel Halstein. Han døyde 17.
av mottak og tilverking av fisk forsvann og innteninga minka. utan far, berre for ein brenne- oktober 1944, 88 år gammal.
og sild. Fisken, for det meste Firma Halsten Bjørnsund AS vinskagge. Han vart gravlagt under stor
torsk under vårtorskefiske, innstilte i 1963. Eg tok kontakt med lærar deltaking som ein sjømann
blei flekka og salta for så å Stavik. Vi hadde tala ein del med det norske flagg over
bli tørka på berga til klippfisk. om av haldssaka. Vi fekk kista.
Silda ble salta i tønner og Fråhaldsmannen
vidareselt for eksport. Eigedo- Halstein var det meste av sitt
men blei selt til hand elsstyrar vaksne liv fråhaldsmann. Han
Gammelsæther rundt 1930. opplevde den tida då bren-
nevin til fiske var ein sjølvsagt DENNE ARTIKKELEN er skrevet av Arve Hammerøy
ting. I den tida dei dreiv med (f. 1951) fra Nordre Bjørnsund. Han har 40 år bak seg
Hovudkontoret opne båtar var det vanleg å som elektriker, og han har også vært mannskap på tråler
til Molde dele ut dram når båten kom i Barentshavet. Samtidig begynte han
allerede midt på 1970-tallet å
til lands i kveldinga. Likeeins
I 1918 flytta firmaet hovud- under arbeidet med fisken. interessere seg for lokalhis-
kontoret frå Søndre Bjørn- Halstein fortel korleis han tok torie og begynte å samle
sund til Molde. Samstundes avgjerda, saman med fire stoff om Bjørnsund. Han
vart det omdanna til aksjesel- andre på Bjørnsund, om ikkje har vært i redaksjonen
skap med Halsten og sønene å røre brennevin meir. til ”Gamalt frå Fræna”,
Sivert og Sigvald som partsei- vært leder i bygde-
garar. Sivert hadde alt i 1917 boknemnda for Fræna
flytta til Molde og etablerte og vært redaktør for og
seg der. Halsten flytta etter i bidratt med Bjørnsund-
1922. Kjelder: historie i ”Nordvesten”.
Det året overlet dei butikk- Notatar etter Halstein Hammerøy har også
handelen på Søndre Bjørn- Størksen Bjørnsund. skrevet bind 1 i
sund til Sivert Julshavn. Han Notatar etter Ivar Hal- ”Bygdebok for
var gift med Halsteins dotter steinsen. Fræna”, om
Lovise. «Bygdebok for Fræna, Nordre og
Dei kjøpte bryggjeeigedo- bind 1, 2009», Arve Søndre
men «Synnestvedtbryggen» Hammerø. Bjørnsund.
ved tollboda og innreia kontor

112 "Norsk Fiskerinæring" nr. 1 - 2017