Page 108 - Norsk Fiskerinaering

Tidleg krøkast ken blei sløgd, flekt og salta
Naboen på Hammerøya, i nausta. Utover våren, når
«Svensk-Anders» (Anders nordavinden sette inn, blei
Andersen Hammerø 1816- fisken tørka til klippfisk på
1901) var fiskar som dei fleste berga på øyane. Så blei den
andre på Bjørnsund. Han og levert til væreigaren. Han
sonane hadde ein sunnmør- avrek na mot det dei hadde
sottring, «Hammerøyottrin- fått «krita på boka» i løpet av
gen», som dei dreiv vårtor- året.
skefiske med. Ombord på Dei to brørne som var væ-
den fekk Halstein sin første reigarar dreiv dette ulikt. På
lærdom som fiskar. Han fortel Søndre vart det mykje meir
at han var med som garngut strengt handsama. All fisken
på vinterfiske frå han var 13 måtte leverast «ut av sjøen»
år gamal. Det var harde kår til han. Då blei fisken ordna,
og lange våte dagar: salta og tørka til væreiga-
«Under segling blei eg sett rens forteneste. På Nordre
Fire generasjonar. Frå venstre Størk Halsteinsen (1827-1912), Halstein til å passe «Kabben», eit tau var dette mykje lempelegare
Størksen Bjørnsund (1856-1944), Sivert Halstensen (1882-1953) og som er festa til underliket av handsama. Fiskarane tok
Halsten Halstensen (1906-1982). seglet. Eg skulle hale inn eller hand om dette sjølve og sat
slakke ut alt ettersom båten att med meir av fortenesta.
gjekk i sjøen. Eg lærte fort.
heller. Han gifta seg på nytt reiv han ned og førte det ut Ein gamal vant fiskar sat bak
i 1864 med Eli Halsteinsdt. ( til Bjørnsund, der han sette meg i båten. Gjorde eg feil Fraktefart
1843-1917), søster til første det opp på Hammerøya, på tok han sjøvotten sin, dyppa Halstein ville bli sjømann som
kona. Året etter selde han eigaren av Søndre Bjørnsund den i sjøen, og gav meg ein far sin. Frå vinterfiske var slutt
gardparten på Eidem og flytta sin grunn. Han var den første dask under øyra», fortalde til fram mot jul kvart år frå han
til fiskeværet Søndre Bjørn- som busatte seg på øya som Halstein. Når søvnen tok han var 13-14 år var han kok-
sund. ligg mellom Søndre og Nordre og han ville duppe av tok kegut ombord i jakta «Marie
Bjørnsund. «Svensk-Anders» tobakksaus Magdalena» med skipper
Året etter fekk dei ein nabo
Søndre Bjørnsund på øya, då ein av grannane på — han togg skråtobakk som Jacob Olsen. Den høyrde til
vanleg var — og strauk dette
handelstaden Viken i Bud.
Søndre Bjørnsund var det Søndre òg flytta huset sitt dit. over augo hans. Han fortel:
eine av fiskeværa i øygruppa Det var Anders Andersen som Det var helst vårtorske- «Første Bergensturen min
Bjørnsund. Det andre var Nor- gjekk under namnet «Svensk- fiske med garn som var mest hadde eg hausten 1873 om
dre Bjørnsund. Begge desse Anders». Han skulle bli Hal- vanleg frå Bjørnsund på den bord i jakta «Maria Magdale-
Romsdalsværa var på den stein sin læremeister som fis- tida. Drifta var som regel frå na». 8. desember på geburs-
tida eigd av handelsmenn, kar i mange år framover. Størk byrjinga av februar og fram dagen min kappa vi riggen
brørne Bastian og Michael hadde mest hugnad til jaktefart til påske. Fiskarane stelte under orkanaktig storm ved
Width, den eine i Molde, den og heldt fram med det. fisken sjølv. Det vil seie; fis- Ringholmen.» Halstein var
andre i Viken i Bud. Dei var
væreigarar og fiskeværa var
soleis underlagt værtvang.
Hit til Søndre kom Hal-
stein ni år gammal. Dei tok
inn hos Guttorm i huset hans
som i dagleg tale gjekk under
namnet «Ulvestauå». Namnet
kom av at delar av huset var
bygd av eikeplank, vrak-
gods etter ei seglskute med
namnet Ulven, som hadde
forlist i nærlei ken. I salet av
gardparten på Eidem hadde
Størk sikra seg halvde len
av huset på garden. Dette

Bryggjene ved handelstaden på
Søndre Bjørnsund frå 1925. Frå
venstre biletkant tranbrenneriet,
«gammlebryggja» der det var
mottak av fisk og ishuset til
oppbevaring av isblokker. I
høgre biletkant «Nybryggja» frå
1918.

108 "Norsk Fiskerinæring" nr. 1 - 2017