Page 79 - Kondis

Meir til dei som ikkje treng det RUNAR GILBERG Perspektiv

arknaden – den usynlege Sjølv innanfor ein
handa til Adam Smith i Noreg rik idrett som
– er flink til mykje, og langrenn, er skilna-
aller flinkast er den til å gi dene mellom dei som
enda meir til dei som alt har og dei som ikkje
Mhar veldig mykje. har, store. Medan
Vi ser det i samfunnet generelt. Dei 8 Bjørgen og Johaug
rikaste personane i verda eig like mykje som har samla seg formu-
den fattigaste halvparten av dei som bur på ar på ca. 30 millionar,
kloden. Ja, den rikaste prosenten eig meir lever svært mange av
enn det resten av jordbuarane til saman har dei som satsar like
til disposisjon. Nokon få veltar seg i luksus hardt, på studielån
medan alt for mange knapt har til mat eller og snille foreldre.
tak over hovudet.
Mykje av den same trenden ser vi òg i Dårleg politikk
idretten. Dei rike er så rike at dei ikkje veit kor Eg har ikkje noko
dei skal gjera av pengane. Så dei gøymer dei god løysing på dette
bort i skatteparadis for å sleppe å dele med skeivfordelingspro-
nokon andre enn seg sjølv. Berre Cristiano blemet, men det
Ronaldo skal åleine ha gøymd bort 1,3 mil- synest klart at når
liardar kroner i ulike skatteparadis. marknaden ikkje gjer
Andre utøvarar, som Kjetil Andre Aamodt, jobben sin, så bør vi
Petter Solberg og Thor Hushovd, meldte flyt- bruke andre meka-
ting til Monaco da dei tok til å tene så mykje nismar for å få til ei
pengar at ein skulle tru dei hadde råd til både meir rettferdig forde-
pålegg på brødskiva og skatt til fedrelandet. ling. Uansett trur eg
Men jo meir ein har å betale skatt med, jo det kan vera greitt å
vanskelegare blir det visst å gjera det. understreke tre ting:
Ut av krukka 1. Leiarar har eit
Men det er ikkje berre utøvarane som mark- spesielt ansvar,
nadshanda velsignar med masse pengar. ikkje minst når dei
Også leiarane kan hente ut av den same er leiarar for frivil-
krukka. Berre i Norges Fotballforbund skal lige organisasjo-
det ifølgje VG vera ca. 15 tilsette som har nar som til dømes Dugnad eller business: Ein stor del av idrettsgleda i Noreg blir til ved at
meir enn ein million i årslønn. Dei tre med Fotballforbundet eller nokon legg ned ein stor frivillig innsats. Samstundes har idretten vorti
høgst lønn – Per Mathias Høgmo, Nils Johan Idrettsforbundet. Å millionbutikk for andre. (Foto: Runar Gilberg)
Semb og Kjetil Siem – hadde i 2015 til saman løyve seg sjølv – eller
ei inntekt på 8,8 millionar. Sjølv da Høgmo kvarandre – million-
gjorde ein så dårleg jobb at han gjekk av som lønningar er dårleg politikk om ein skal inspi- Bjerkeli Grøvdal, som i langt større grad må
landslagstrenar, fekk han over 4 millionar eit rere andre til å stå på og jobbe dugnad. snu på skillingen? Marknadsverdien forster-
heilt år fram i tid – for å gjera ingenting. kar seg sjølv ved at så mange trur at dei som
Imens må andre springe omtrent livet av seg 2. Verken leiarar eller trenarar blir nød- er dei rikaste òg er dei beste, og dermed blir
for å skaffe inntekter til det lokale idrettslaget vendigvis noko betre av at dei blir bydd dei rike enda rikare.
sitt – eller for å sjå kor god dei kan bli i idrettar skyhøg lønn. Aldri har vi hatt ein så høgtløn-
som marknaden er atskilleg strengare med. na landslagstrenar som Per Mathias Høgmo, Dopapir
Kristoffer Brun med gull frå VM og bronse og knapt nokon gong har resultata vori så Sett i det perspektivet vi byrja med, er det
frå OL må jobbe som tømrar for å få endane dårlege. Dessutan ser det ut til at jo meir fint lite synd på verken Kristoffersen, Brun
til møtest – for roing er ein av idrettane idrettsleiarane tener, jo vanskelegare er det å eller fotballoppmannen som må selje dopapir
marknaden har bestemt skal ha lite. Henrik vera opne om kva pengane blir brukt til. for at laget skal ha råd til å dra på kamp. Dei
Ingebrigtsen med gull, sølv og bronse frå får halde på med hobbyen sin, og dei verken
friidretts-EM trengte ikkje å flytte til Monaco 3. Høg inntekt er ikkje det same som høgt svelt eller frys når vinteren kjem. Men det er
for å spare skatt. Inntektene var så små at sportsleg nivå. Rett nok er Marit Bjørgen ein synd at vi har klart å laga eit system som til
han måtte flytte heim til mor og far for å få betre skiløpar enn Marthe Kristoffersen, men dei grader honorerer dei som ikkje treng det,
råd til å satse. er ho ein betre idrettsutøvar enn Karoline og som ikkje tilgodeser dei som er i beit.
For strengt tatt så har vi ikkje bruk for
Marknadsverdien forsterkar seg trenarar som får fire millionar i året eller
fotballsparkarar som tener to millionar kvar
sjølv ved at så mange trur at dei dag – og likevel ikkje har råd til å skatte til
fellesskapen.
Som Mahatma Gandhi sa det: «The world
som er dei rikaste òg er dei beste. has enough for everyone's need, but not
enough for everyone's greed.»

Kondis 1 • 2017 79